Сайрам-Өгем мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі

Бас директордың орынбасары Ауенов Абзал Ауенұлы

SMART бағдарламасы әлемнің көптеген елдерінде ЕҚТА-ны қорғаудың стандартты құралына айналды. Қазіргі уақытта ол әлемнің 60-тан астам еліндегі 700-ден астам қорғалатын табиғи аумақтарда қолданылады. Кейбір елдерде ол барлық ЕҚТА-да күзет тиімділігінің мониторингі мен бағалау жүйесі ретінде мемлекеттік деңгейде бекітілген. 

SMART (ақылды) – Spatial Monitoring And Reporting Tool (есептерді жүктеуге арналған кеңістікті бақылау және деректерді талдау бағдарламасы). SMART жүйесі инспекторлардың GPS технологияларын, ГАЖ жүйелерін және аналитикалық дерекқорларды пайдалануы арқасында табиғатты қорғау іс-шараларының және браконьерлікке қарсы жұмыстардың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Бағдарлама браконьерлікке қарсы жұмыстың жұмсалған күш-жігері мен нәтижелерін жеке инспектор, патрульдік топ немесе жалпы ЕҚТА деңгейінде бағалауға және осы көрсеткіштерді әртүрлі уақыт кезеңдерінде салыстыруға, ең проблемалық аймақтарды, браконьерлікпен күрес жөніндегі іс-шаралардың тиімділігіндегі өзгерістерді анықтауға мүмкіндік береді. Өңдеуден кейінгі патрульдеу деректерін көптеген критерийлер мен параметрлер бойынша кестелер, графиктер және карталар түрінде ұсынуға болады, бұл ЕҚТА күзетінің тиімділігін талдауды өте көрнекі етеді және рейдтерді басқару міндетін жеңілдетеді.

Smart жүйесі биологиялық бақылау деректерін жинауүшін де қолданыла алады. Парк инспекторлары мен қызметкерлері рейдтер немесе далалық маршруттар кезінде  кездескен жануарлар туралы ақпарат енгізе алады. Сонымен қатар, есеп тек сипаттамалық ақпарат ғана емес, сонымен қатар GPS смартфонының трекеріне фотосуреттер түсіре алады. Осылайша жиналған барлық ақпарат, соның ішінде фотосуреттер автоматты түрде жалпы SMART дерекқорында сақталады.

GPS трекерін қолдану арнайы білімді немесе арнайы дағдыларды қажет етпейді. SMART жүйесі бойынша рейдтік деректерді толтыру үшін смартфондарда CYBERTRACKER бағдарламасын дұрыс пайдалануды ЕҚТА инспекторларына 1-2 күнде, шағын далалық тәжірибемен үйретуге болады. Рейдтен кейін күзетілетін аумақта инспекторлардың жұмысы барысында алынған деректер ЕҚТА-ның негізгі дерекқорына автоматты түрде жүктелуі мүмкін, тек смартфонды WiFi желісіне қосу жеткілікті.

Қазіргі таңда ұлттық парктің мемлекеттік инспекторлары SMART жүйесі бойынша рейдтік деректердітолтырып жүр. Бұл бағдарлама парктің жұмысының деңгейін жоғарылатты және біршама жеңілдіктер алып келіп отыр.

Соңғы жылдары жүргізілген есептер бойынша ұлттық парк аумағында 13,6 мың гектардан аса арша мен 19 мың гектардан аса жеміс ағаштары кездеседі. Парк құрылған уақытта, яғни 2006-2007 жылдары орманмен көмкерілген аумақ 27,5 мың гектарды құраса, қазіргі уақытта орманмен көмкерілген аумақ 32,7 мың гектарды алып жатыр. 17-18 жылда шамамен 5200 гектардай көбейген екен. Ұлттық парк қызметкерлерінің жыл сайын орманды өсіру, оны өрттен сақтау жұмыстарын сапалы жүргізгеннің нәтижесінде орманмен көмкерілген аумақтар ұлғаюда.
 
 

 

1 1 1 1

Оның аумағының тек 5%  ғана орманмен қамтылған, ал бұл шамамен 13,6 млн гектар. Төмен пайызына қарамастан, Қазақстан Еуразияның орманға бай елдерінің бірі болып табылады. Ормандар төрт негізгі түрмен ұсынылған: орманды дала және дала аймақтарының ормандары, таулы ормандар, тоғай және сексеуіл ормандары. 
Бүгінгі таңда Қазақстандағы ормандардың басым бөлігі мемлекеттік меншікте, оның 74,2%  облыстық әкімдіктердің, ал 25,2% ҚР ЭТРМ орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің және 0,6%  басқа ведомстваларға жатады. Елімізде ормандарды қорғауды 122 орман шаруашылығы мекемесі, сондай-ақ 34 ерекше қорғалатын табиғи аумақ қамтамасыз етеді.
 

Туристік бағыттар жөнінде ақпарат
Парк аумағында 11 туристік бағыт ұйымдастырылды, олардың паспорттары Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің 2008 жылғы 1 сәуірдегі №93 бұйрығымен бекітілген.